Πρόκειται για συμπεράσματα που προκύπτουν από την τελευταία ανάλυση της εξειδικευμένης ιταλικής ιστοσελίδας footballbenchmark, η οποία παρουσιάζει τα κομμάτια του παζλ: από την επιλογή στην αναγκαιότητα, τη λειτουργία, το πλαίσιο, τη διαφορά ανάμεσα στο βραχυπρόθεσμο αντίκτυπο ή στο μακροπρόθεσμο εγχείρημα, την αξία, τις κορυφές της Μονακό και του Κιλιάν Μπαπέ, της Αταλάντα αλλά και τη μοναδική La Masia.

«Ο ιστός της ανάπτυξης παικτών και των ακαδημιών συλλόγων υφαίνεται μέσα από την ιστορία του ποδοσφαίρου, από τα «μωρά του Μπάσμπι» (Busby Babes) της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ έως τη χρυσή εποχή της La Masia, συνεισφέροντας το καθένα από ένα κεφάλαιο στην πλούσια ιστορία του παιχνιδιού, αλλά και τη συνολική μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά του» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Tο πλαίσιο στις ακαδημίες γίνεται πιο εμφανές

Ενώ η σημασία των ακαδημιών αναγνωρίζεται ευρέως στο παγκόσμιο ποδοσφαιρικό οικοσύστημα, η ίδρυσή τους πρέπει να ευθυγραμμίζεται με τους ευρύτερους στόχους κάθε συλλόγου. Σε όλη την πυραμίδα του ποδοσφαίρου, διάφοροι μηχανισμοί προωθούν την παραγωγικότητα, τις επενδύσεις και, τελικά, την αξία.

Για τους συλλόγους που συμμετέχουν στο μονοπάτι εξέλιξης νέων παικτών, το σύστημα αποζημίωσης προπόνησης της FIFA προσφέρει κίνητρα. Αυτή είναι ουσιαστική χρηματοδότηση για μικρότερους συλλόγους που αναλαμβάνουν ρόλους ανατροφής, προτού οι παίκτες προχωρήσουν σε πιο προηγμένες ευκαιρίες.

Οι μεσαίου μεγέθους σύλλογοι συχνά ενσωματώνουν τις ακαδημίες ως στρατηγικά περιουσιακά στοιχεία, με τις πωλήσεις παικτών να επιδοτούν το λειτουργικό κόστος και να ενσωματώνουν τις ακαδημίες στα επιχειρηματικά μοντέλα τους. Τέλος, για τους κορυφαίους συλλόγους, οι ακαδημίες παρέχουν ένα προσιτό μέσο για την πλήρωση θέσεων στην ομάδα, αυξάνοντας παράλληλα τις πιθανότητες ανακάλυψης ταλέντων παγκόσμιας κλάσης.

Η αναγκαιότητα λόγω της πανδημίας Covid-19

Η πανδημία της Covid-19 δημιούργησε μια περίοδο, κατά την οποία οι εσωτερικές... μετακινήσεις δεν έγιναν απλώς μια επιλογή, αλλά μια αναγκαιότητα, καθώς οι σύλλογοι έκαναν αυστηρότερους προϋπολογισμούς μεταγραφών για να μετριάσουν τις ζημίες. Η ανάπτυξη ταλέντων επιτρέπει στους συλλόγους να αντισταθμίζουν τα οικονομικά βάρη πουλώντας παίκτες ακαδημιών για καθαρό κέρδος, ενώ παραμένουν εντός των οικονομικών κατευθυντήριων γραμμών.

Ένα «Άγιο Δισκοπότηρο» ή ένα περίπλοκο μακροπρόθεσμο εγχείρημα;

Παρά τα πλεονεκτήματά τους, οι ακαδημίες αντιπροσωπεύουν συχνά δαπανηρές επενδύσεις με περιορισμένο βραχυπρόθεσμο αντίκτυπο στην επιτυχία στο γήπεδο. Πολλοί ευρωπαϊκοί σύλλογοι αντιμετωπίζουν υψηλό κόστος και περιορισμένη παραγωγικότητα από τις ακαδημίες, παράλληλα με σημαντικές λειτουργικές προκλήσεις.

Η Μπρέντφορντ, για παράδειγμα, έκλεισε την ακαδημία της το 2016, λόγω της κυριαρχίας μεγαλύτερων συλλόγων στο Λονδίνο, επιλέγοντας αντ' αυτού να επικεντρωθεί στην... στρατολόγηση νεαρών παικτών που ήταν πιο κοντά στην ετοιμότητα της πρώτης ομάδας.

Το κόστος

Σίγουρα η λειτουργία μιας ακαδημίας συνεπάγεται σημαντικές αρχικές επενδύσεις και ετήσιες δαπάνες αφιερωμένες στην ανάπτυξη ταλέντων ελίτ.

Η δημιουργία μιας υπερσύγχρονης μονάδας εκπαίδευσης μπορεί να κοστίσει 20-30 εκατομμύρια ευρώ, ακολουθούμενη από υψηλά επαναλαμβανόμενα λειτουργικά έξοδα.

Σύμφωνα με μια έκθεση της UEFA για το 2020, οι σύλλογοι στα "Big Five" πρωταθλήματα της Ευρώπης ξοδεύουν κατά μέσο όρο 4,8 εκατομμύρια ευρώ ετησίως για την ανάπτυξη των νέων, ενώ οι κορυφαίοι σύλλογοι της Premier League συχνά ξοδεύουν περισσότερο από το διπλάσιο αυτού του ποσού.

Επιπλέον, οι επενδύσεις στις ακαδημίες είναι εγγενώς μακροπρόθεσμες, κάτι που μπορεί να έρχεται σε σύγκρουση με τον γρήγορο ρυθμό του σύγχρονου ποδοσφαίρου, ιδιαίτερα αν ληφθούν υπόψη σύντομες θητείες προπονητών και χρονοδιαγράμματα επενδύσεων.

Το «ταξίδι» ανάπτυξης ενός παίκτη μπορεί να αρχίσει ήδη από την ηλικία των έξι ετών, με μια πλήρη διαδικασία ακαδημίας που εκτείνεται από 10 έως 15 χρόνια, πριν δημιουργήσει ένα ταλέντο σημαντικής αξίας για τον σύλλογο.

Η Αταλάντα την μεγαλύτερη προώθηση από τις ακαδημίες στην πρώτη ομάδα

Η Αταλάντα πιο μπροστά από κάθε άλλο σύλλογο προώθησε παίκτες από τις ακαδημίες της στην πρώτη ομάδα, από τη σεζόν 2018/19 έως τη σεζόν 2022-23. Συνολικά η ομάδα του Μπέργκαμο «προβίβασε» 35 παίκτες!

Πίσω της ακολουθούν η Ντιναμό Κιέβου και η Σαχτάρ Ντόνετσκ με 34 παίκτες, τέταρτη είναι η Ίντερ με 33 ενώ την πεντάδα κλείνει ο Ερυθρός Αστέρας με 31 παίκτες.

Τα οικονομικά οφέλη, η Μονακό και ο Κιλιάν Μπαπέ

Η παραχώρηση του -τότε 19χρονου- Κιλιάν Μπαπέ από τη Μονακό στην Παρί Σεν Ζερμέν αντί 180 εκατ. ευρώ υπογραμμίζει τα σημαντικά πιθανά οικονομικά οφέλη από την πώληση παικτών ακαδημιών.

Από τη σεζόν 2018/19, τέσσερις από τις δώδεκα πιο ακριβές μεταγραφές ήταν παίκτες ακαδημιών που πουλήθηκαν από τους αναπτυξιακούς συλλόγους τους, αποφέροντας ο καθένας πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ σε κέρδη.

Το τοπ-5 της κατάταξης:

1. Κιλιάν Μπαπέ Μονακό-Παρί Σεν Ζερμέν 180 εκατ. ευρώ 19 ετών

2. Ζοάο Φέλιξ Μπενφίκα-Ατλέτικο Μαδρίτης 127,5 19

3. Τζακ Γκρίλις Αστον Βίλα-Μάντσεστερ Σίτι 117,5 25

4. Ντέκλαν Ραίς Γουέστ Χαμ-Άρσεναλ 116,6 24

5. Χάρι Κέιν Τότεναμ-Μπάγερν Μονάχου 96,0 30

Οι 12 από τη La Masia της Μπαρτσελόνα αξίας 494,4 εκατ. ευρώ

Μετά από μια ταραχώδη οικονομική περίοδο που χαρακτηρίστηκε από σημαντικές απώλειες και εξαιρετικά υψηλά έξοδα, η τωρινή ομάδα της Μπαρτσελόνα αποτελείται πλέον σε μεγάλο βαθμό από παίκτες ακαδημιών. Περίπου το ήμισυ της ομάδας προέρχεται από τη La Masia, συμπεριλαμβανομένων έξι από τους ένδεκα βασικούς στο πιο πρόσφατο "clasico" με τη Ρεάλ Μαδρίτης, στο οποίο οι Καταλανοί κέρδισαν με 4-0 στην ισπανική πρωτεύουσα.

Αυτή η «ακαδημοκεντρική» προσέγγιση συνέβαλε σε μια ευνοϊκή μεταγραφική ισορροπία, βοηθώντας τον σύλλογο, ενώ παράλληλα δημιούργησε σημαντική χρηματιστηριακή αξία εντός της ομάδας, καθώς το 56,9% (494,4 εκατ. ευρώ) της αξίας της ομάδας -869,5 εκατ. ευρώ- αποδίδεται σε παίκτες προερχόμενους από τη La Masia που έχουν περάσει ολόκληρη την επαγγελματική καριέρα τους στην Μπαρτσελόνα.

Συνολικά στην πρώτη ομάδα υπάρχουν 12 παίκτες από τη περίφημη La Masia, συγκεντρώνοντας ποσοστό χρόνου συμμετοχής 42,1%.

ΑΠΕ-ΜΠΕ