ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Ανδρέας Σταυρινίδης

Άντρη Ελευθερίου! Ένα τεράστιο όνομα στον χώρο του κυπριακού αθλητισμού, ένα όνομα που είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με μετάλλια, συμμετοχές σε Ολυμπιακούς Αγώνες, επιτυχίες και στιγμές υπερηφάνειας. Στιγμές, όμως, και απογοήτευσης και λύπης, όπως συμβαίνει σε οποιονδήποτε ασχολείται με τον πρωταθλητισμό. Μέσα από τις επίπονες και σκληρές προσπάθειές της να πετύχει όσα περισσότερα μπορεί και να κάνει όλους τους Κύπριους περήφανους, έπρεπε να είναι συνεχώς και «συναισθηματικά οπλισμένη» για να αντιμετωπίσει την ίδια τη ζωή. Να αντιμετωπίσει τον ίδιο της τον εαυτό, να συμβιβαστεί μαζί του, να έρθει αντιμέτωπη με μια κλειστή κοινωνία, με προκαταλήψεις και στερεότυπα. «Πάλευα με τον εαυτό μου. Πάλευα με τους δαίμονές μου», ομολογεί σε συνέντευξή της στο «ΓΗΠΕΔΟ».

Η πρωταθλήτριά μας στη σκοποβολή, που ανακοίνωσε πρόσφατα το τέλος της τεράστιας καριέρας της, ανοίγει την καρδιά της και ξετυλίγει το κουβάρι της ζωής της και του πρωταθλητισμού.

Τι κρατάει και τι αφήνει η Άντρη Ελευθερίου μετά από αυτή τη μακρά και πετυχημένη καριέρα;

«Κρατάω τις επιτυχίες και τις χαρές, οι οποίες μπορεί να ήταν λίγες, αλλά ήταν έντονες. Κρατάω το βάθρο σε αρκετούς αγώνες και τον Εθνικό μας ύμνο. Κρατάω τις στιγμές στους δύο από τους τρεις Ολυμπιακούς Αγώνες. Ήταν στιγμές εντυπωσιακές και μοναδικές, στιγμές που δεν μπορούν να τις ζήσουν όλοι».

Είπες ήταν λίγες. Γιατί;

«Ναι, σε σχέση με τις δυσκολίες και τις λύπες που πέρασα, ήταν λίγες οι χαρές...».

Τι θέλει να ξεχάσει η Άντρη από την καριέρα της;

«Τις απογοητεύσεις του πρωταθλητισμού, τις ατυχίες, που ήταν πάρα πολλές, όπως στο Τόκιο, όπου για έναν δίσκο, με τοπ σκορ, με πάρα πολύ καλό σκορ, έμεινα εκτός τελικού. Δεν το ξεχνάω και προσπαθώ να το κάνω αυτό με τον ψυχολόγο μου, διότι ακόμη το σκέφτομαι και λέω ‘πόσο άτυχη ήμουν’. Αλλά θέλω να κρατάω τις χαρές. Και η 7^η θέση που κατέβαλα σε δύο Ολυμπιακούς και τα σκορ που πέτυχα ήταν υπεραρκετά για μένα».

Περίμενες ποτέ ότι θα κάνεις μια τόσο μεγάλη καριέρα;

«Δεν το περίμενα καθόλου. Η σκοποβολή άρχισε σαν χόμπι, μου άρεσε, μου έδωσαν το όπλο ο πατέρας και ο θείος μου στα οχτώ μου χρόνια. Ξεκίνησε σαν χόμπι και μακάρι να έμενε χόμπι, αλλά μου πρόσφερε και ο πρωταθλητισμός αρκετά. Θυμάμαι ότι δεν ήθελα καν να σπουδάσω, ήθελα να ασχοληθώ με τη σκοποβολή, να γίνω επαγγελματίας. Από ό,τι φαίνεται είχα το ταλέντο και δούλεψα πολύ. Έχασα πάρα πολλά από τη ζωή μου, τις εξόδους, τη ξεγνοιασιά μου, αλλά δεν το μετανιώνω».

Γιατί λες «μακάρι να έμενε σαν χόμπι»;

«Θα ήμουν πιο ξέγνοιαστη, δεν θα υπήρχε αυτή η πίεση. Δεν θα είχα καθόλου αυτή την πίεση του πρωταθλητισμού, των αγώνων. Να έπρεπε να απουσιάζω συνεχώς από το σπίτι μου…».

Ποιο ήταν το ερέθισμα να ακολουθήσεις τον επαγγελματικό δρόμο;

«Έτυχε! Τότε, το 2006 στους Κοινοπολιτειακούς στη Μελβούρνη όταν κατέκτησα το χρυσό, άρχισα, θεωρητικά, να γίνομαι επαγγελματίας. Δεν ήταν κάτι που αποφάσισα. Η πορεία μου ήταν πάντα προς αυτή την κατεύθυνση. Σπούδασα νηπιαγωγός, διότι με πίεσαν και οι δικοί μου, αλλά στο δικό μου μυαλό ήταν μόνο η σκοποβολή. Πίστευα ότι θα πετύχω, αλλά δεν έφτιαξα στο μυαλό μου αυτή την πορεία. Εντάξει, μου λείπει το ολυμπιακό μετάλλιο, όμως πάλεψα γι’ αυτό. Και στις τρεις Ολυμπιάδες έδωσα τον καλύτερό μου εαυτό. Είμαι υπερευχαριστημένη από την πορεία μου».

Θα άλλαζες κάτι αν γυρνούσες τον χρόνο πίσω και ξεκινούσες τώρα την καριέρα σου;

«Ναι, το μόνο που θα άλλαζα και αν το έκανα θα είχα περισσότερες επιτυχίες, θα δεχόμουν τους ψυχολόγους νωρίτερα στη ζωή μου. Ήταν σαν να μην ήθελα να βοηθηθώ. Τότε ο ψυχολόγος θεωρείτο ταμπού. Αν και οι δικοί μου με έστειλαν σε ψυχολόγο, δεν δεχόμουν τις απόψεις τους. Επίσης, σε κάποιους σημαντικούς αγώνες του εξωτερικού, η ομοσπονδία μας πρόσφερε τη δυνατότητα ψυχολογικής υποστήριξης από αθλητικούς ψυχολόγους, αλλά και πάλι η στάση μου ήταν αρνητική».

Θεωρείς, με λίγα λόγια, ότι αν είχες ψυχολογική υποστήριξη θα είχες περισσότερες επιτυχίες;

«Είκοσι με τριάντα μετάλλια παραπάνω θα τα είχα (γέλια)! Σοβαρά, ναι!».

Αυτό που λες είναι πολύ σημαντικό τώρα που τελειώνεις την καριέρα σου σε ό,τι αφορά γενικότερα τους αθλητές και ειδικά τους νέους.

«Εδώ και δύο χρόνια πηγαίνω σε ψυχοθεραπευτή. Αυτός βοηθάει εμένα συγκεκριμένα. Διότι η ζωή μου επηρεάζει τη σκοποβολή και όχι η σκοποβολή τη ζωή μου. Γι΄ αυτό και θα πήγαινα νωρίτερα στον συγκεκριμένο ψυχολόγο. Και πιστεύω σίγουρα ότι θα είχα αυτά τα μετάλλια που σου έχω πει προηγουμένως. Κι αυτό διότι όταν βρισκόμουν κοντά στον τελικό ή είχα προκριθεί στον τελικό, τις περισσότερες φορές έλεγα στον εαυτό μου ‘φτάνει’. Όσο όμως μεγάλωνα και ειδικά όταν άρχισα να επισκέπτομαι ψυχολόγο, έλεγα ‘όχι. δεν μου φτάνει απλώς η πρόκριση στον τελικό’. Τώρα, αν συνέχιζα, ο στόχος μου θα ήταν το μετάλλιο κάθε φορά. Όπως γνωρίζετε, πέρασα πάρα πολλά, για τα οποία δεν μπορούσα να μιλήσω, ακόμη και στους δικούς μου, λόγω ντροπής, φόβου. Επίσης, είχα φοβίες όταν πήγαινα στο εξωτερικό. Έκλαιγα σε κάθε αγώνα σχεδόν, ήμουν μόνη μου συνεχώς, πέρασα αρκετά όταν ήμουν μικρή. Στη συνέχεια ξεπέρασα αυτές τις φοβίες και είμαι περήφανη γι’ αυτό. Λέω ‘μπράβο μου, δεν ξέρω πώς τα κατάφερα να φτάσω μέχρι εδώ’».

Η ντροπή και ο φόβος είναι δυνατά και δυσάρεστα συναισθήματα. Μπορείς να μας βάλεις λίγο στον ψυχολογικό σου κόσμο; Τι συνέβαινε μέσα σου, στη ζωή σου και πιστεύεις ότι αν πήγαινες πιο νωρίς σε ψυχολόγο θα είχες βοηθηθεί;

«Από μικρή ήμουν αγοροκόριτσο. Δεν ήξερα τι ήμουν! Είχα τον τσαμπουκά, ένιωθα διαφορετική. Δεν μπορούσα να το διαχειριστώ, ΄χάθηκα΄ σε μια φάση, έπαθα ανορεξία, οι δικοί μου δεν ήξεραν τι μου συμβαίνει, ‘κρυβόμουνα’ συνεχώς από τους δικούς μου και όλους τους άλλους. Ήμουν σε σύγχυση, ότι δεν ήταν σωστό για την οικογένειά μου και την κοινωνία, σκεφτόμουν ότι θα με εξορίσουν. Ως γυναίκα είναι πιο δύσκολο να ακολουθήσεις τον πρωταθλητισμό. Επίσης, αν είχα αυτόν τον ψυχολόγο που έχω τώρα, τότε που πέρασα τη σεξουαλική παρενόχληση στον αθλητισμό, όλα θα ήταν διαφορετικά. Ένα τέτοιο άτομο ήθελα και δεν το είχα. Κρυβόμουν. Κάποιες φορές έλεγα ‘τέλος, δεν θέλω να δω κανέναν’».

Ποιοι άνθρωποι σε βοήθησαν και στιγμάτισαν την καριέρα σου;

«Η Dyana, η σύζυγός μου, με δυνάμωσε πάρα πολύ, είναι προστάτης, πραγματικά. Η οικογένειά μου μπορεί να με πίεζε υπερβολικά για να κρατηθώ στον αθλητισμό, αλλά ήταν δίπλα μου. Επιπλέον, με βοήθησαν ο ΚΟΑ, η ΣΚΟΚ, η ΣΚΟΛΕΜ και οι χορηγοί μου, ο ΟΠΑΠ και η εταιρεία Victory (φυσίγγια). Μήπως, θα φανώ εγωίστρια, αν πω ότι δεν υπήρχαν άλλα άτομα που με βοήθησαν; Ο εαυτός μου με βοήθησε. Πάλευα με τον εαυτό μου. Πάλευα με τους δαίμονές μου».

Ποια ήταν η στιγμή που ένιωσες περισσότερο περήφανη από ποτέ;

«Με ρωτήσανε ξανά και έφτασα στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη στιγμή. Είμαι περήφανη για όλη τη διαδρομή μου. Είχα πολλές στιγμές, αλλά το τοπ είναι αυτό το σύνολο που κατάφερα, λόγω και του χαρακτήρα μου να ανταπεξέλθω στον πρωταθλητισμό. Αρκετοί βλέπουν τους αθλητές και το μυαλό τους πηγαίνει στα λεφτά τους, στη φήμη και ότι όλα είναι καλά. Δεν είναι, όμως, έτσι τα πράγματα. Υπάρχουν προπονήσεις, πίεση, νεύρα, απογοητεύσεις, παρενοχλήσεις…».

Έχεις ενταχθεί στο σχέδιο Επαγγελματικής Αποκατάστασης του ΚΟΑ. Πού θα σε βρει η επόμενη μέρα;

«Προπονήτρια. Θα αρχίσουν οι διαδικασίες, αν δεν έχουν ήδη αρχίσει, διότι ολοκληρώνω την καριέρα μου τέλος της χρονιάς. Συνεπώς, από την επόμενη χρονιά θα αρχίσω ως προπονήτρια, θα δουλεύω για την ανεύρεση ταλέντων ή με τους μικρούς. Θέλω να προσφέρω και να δώσω όσα δεν είχα εγώ, ακόμη και στο θέμα της ψυχολογίας, όχι μόνο από τεχνικής πλευράς. Θέλω να τους δυναμώσω και τεχνικά, έχω τις γνώσεις και την εμπειρία να το κάνω. Από πλευράς ψυχολογίας, ο προπονητής δεν πρέπει ποτέ να πιέζει τον αθλητή. Είναι ό,τι χειρότερο. Στη δική μου περίπτωση, όταν είχα πίεση από τους προπονητές δεν τα πήγαινα καθόλου καλά».

Ποια πρέπει να είναι η σχέση μεταξύ προπονητή και αθλητή;

«Δεν πρέπει να έχουν ούτε εντελώς φιλική σχέση, διότι ο αθλητής πρέπει να σέβεται τον προπονητή, αλλά ούτε πρέπει να τον φοβάται. Πρέπει να σέβεσαι τον προπονητή γιατί δεν τον φοβάσαι. Δεν είναι ανάγκη ο προπονητής να προέρχεται από το τοπ επίπεδο, αλλά να έχει τον τρόπο να μεταδώσει αυτά που πρέπει».

Γιατί πιστεύεις ότι η Κύπρος έβγαλε αρκετούς πετυχημένους αθλητές στη σκοποβολή;

«Επειδή έχουμε πολλούς κυνηγούς! Είμαστε χώρα που το έχουμε στην κουλτούρα μας. Και εγώ έτσι άρχισα, επειδή ο πατέρας μου ήταν κυνηγός, ο θείος μου το ίδιο. Πήγαινα κυνήγι μέχρι τα 12 μου. Ωστόσο, με βάραινε να σκοτώνω. Και σε κάποια στιγμή είπα ΄τέλος δεν μπορώ να σκοτώνω΄, το ίδιο είπε και ο πατέρας μου και σταματήσαμε να πηγαίνουμε στο κυνήγι».

Πριν από τρία χρόνια τόλμησες και προχώρησες σε καταγγελία για σεξουαλική παρενόχληση, δίνοντας θάρρος και στις υπόλοιπες αθλήτριες. Από την εμπειρία σου, σε ποιο βαθμό υπάρχει αυτό το τεράστιο πρόβλημα στον κυπριακό αθλητισμό και τι θα συμβούλευες τις νεαρές αθλήτριες;

«Άσχετα με το ότι εγώ άλλαξα στυλ και δεν τραβούσα, από κάποια στιγμή και μετά, τον αντρικό πληθυσμό, από την εμπειρία μου, ναι, υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση προς τις γυναίκες. Δεν με σέβονταν, δεν με λάμβαναν υπόψη, με έβλεπαν σαν γυναικείο κρέας. Στις μικρότερες θα έλεγα να προσέχουν. Να κάνουν τη δουλειά τους και ό,τι συμβεί να μιλάνε απευθείας. Απευθείας, να μην το σκέφτονται καθόλου! Ξέρω ότι είναι δύσκολο, αλλά δεν πρέπει να φοβούνται. Εγώ όταν μεγάλωσα και πήρα ψυχολογική δύναμη, μίλησα και δεν φοβήθηκα».

Ποιο μήνυμα θέλεις να στείλεις στις υπόλοιπες αθλήτριες και ειδικά σε αυτές που έχουν ως στόχο να ξεκινήσουν καριέρα στον αθλητισμό;

«Κατ’ αρχάς πρέπει να τους αρέσει και να αγαπούν υπερβολικά αυτό που θα ακολουθήσουν, αλλιώς θα δυσκολευτούν πολύ. Θα τους έλεγα να μην τα βλέπουν όλα τόσο λαμπερά, ότι είμαστε συνεχώς στο βάθρο, χωρίς έγνοιες, θυσίες και πιέσεις. Είναι πάρα πολύ δύσκολος ο πρωταθλητισμός. Πρέπει, επίσης, να έχουν τα κατάλληλα άτομα γύρω τους, να λειτουργούν σαν ομάδα, να έχουν ψυχολογική υποστήριξη και την οικογένεια δίπλα τους. Επιβάλλεται να ξέρουν ακόμη πώς να αντιμετωπίσουν το θέμα της παρενόχλησης στον αθλητισμό. Κι αυτό δεν είναι κυπριακό φαινόμενο, είδα και στο εξωτερικό πάρα πολλά. Δεν είναι αυτή η λάμψη που βλέπουν από μακριά. Υπάρχει κόπος και πρέπει να είναι προετοιμασμένες γι’ αυτό».